Ngày 24/11/2020 Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp – Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Vụ Báo chí Xuất bản – Ban Tuyên giáo Trung ương đã tổ chức “Diễn đàn kinh tế 2021: Điểm tựa phục hồi, phát triển kinh tế và doanh nghiệp” và Lễ Công bố và trao giải Chương trình bình chọn các tác phẩm Báo chí viết về Doanh nhân – Doanh nghiệp và môi trường kinh doanh lần thứ VIII – năm 2020.
Đại diện Ban lãnh đạo Hiệp hội Doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) Ông Nguyễn Vân, Phó Chủ tịch Hiệp hội cùng Doanh nghiệp Hội viên và Ban Điều hành đã tham dự Diễn đàn theo lời mời từ Ban Tổ chức.
Diễn đàn kinh tế 2021 với chủ đề “Điểm tựa phục hồi, phát triển kinh tế và doanh nghiệp” đã tập trung phân tích, dự báo xu hướng kinh tế năm 2021, đồng thời, đưa ra các khuyến nghị nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc phát sinh, giúp các doanh nghiệp hoạch định chính sách, chiến lược trong kinh doanh năm 2021 và những năm tiếp theo.
Phát biểu tại Diễn đàn, TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI cho biết, chúng ta đã trải qua 3/4 của năm 2020 đầy giông bão do đại dịch COVID-19 gây ra. Nền kinh tế thế giới và trong nước bị ảnh hưởng rất nặng nề, các tổ chức quốc tế có uy tín đều đồng loạt hạ mức tăng trưởng dự báo và bức tranh kinh tế thế giới đã ngày càng trở nên bi quan hơn.
Tuy vậy, theo Báo cáo Cập nhật triển vọng và phát triển châu Á 2020 của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ đạt 2,8% trong năm 2020 giữa bối cảnh đại dịch COVID-19 và dự kiến sẽ tăng 6,3% trong năm 2021.Đáng chú ý, báo cáo đánh giá Việt Nam đang thể hiện khả năng phục hồi mạnh mẽ hơn hầu hết các nền kinh tế tương tự khác; triển vọng của nền kinh tế trong trung và dài hạn vẫn tích cực. Việt Nam có triển vọng được hưởng lợi từ các xu hướng thương mại, đầu tư và sản xuất toàn cầu hiện nay.
Cũng tại diễn đàn, trong phiên thảo luận, đại diện HANSIBA, Ông Nguyễn Vân, Phó Chủ tịch Hiệp hội đã trình bày tham luận với chủ đề “THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ ĐỂ VIỆT NAM ĐÓN BẮT CÁC XU THẾ CHUYỂN DỊCH CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU”.
Mời quý vị quan tâm, xem lại phần tham luận của Đại diện Hiệp hội HANSIBA tại diễn đàn tại đây: https://www.youtube.com/watch?v=qowERiTyWYU
THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ ĐỂ VIỆT NAM ĐÓN BẮT CÁC XU THẾ CHUYỂN DỊCH CHUỖI CUNG ỨNG TOÀN CẦU
Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội đón nhận dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang dịch chuyển cũng như tăng tính bền vững cho chuỗi kết nối. Tuy nhiên, nút thắt lớn nhất với Việt Nam là chưa tham gia sâu vào ngành công nghiệp chế biến – chế tạo, đang đi sau so với các quốc gia khác trong khu vực.
Giữa bối cảnh ảm đạm của kinh tế toàn cầu, Việt Nam dù chịu ảnh hưởng nặng của đại dịch nhưng các chỉ số kinh tế vĩ mô vẫn cho thấy có nhiều dư địa để làm tốt hơn nữa. Với việc 13 hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương đã có hiệu lực. Hiệp định Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) mới được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam ký kết ngày 15/11/2020 vừa qua tại Hà Nội.
Đang đàm phán 2 FTA, Việt Nam là một trong những nền kinh tế mở nhất thế giới, tạo ra cơ hội lớn để phát triển chuỗi cung ứng mới. Trong thu hút đầu tư, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2020, vốn FDI vào Việt Nam đạt gần 16 tỷ USD, giảm 15% so với cùng kỳ 2019 nhưng vẫn tốt hơn so với mức giảm trung bình 30%-40% trên toàn cầu năm 2020. Đây là kết quả ban đầu khá tốt so với phần còn lại của thế giới, là đòn bẩy để Việt Nam lội ngược dòng ảnh hưởng tiêu cực của Covid-19.
Tuy nhiên, điều lo lắng hiện nay, mức độ tham gia của Việt Nam vào các chuỗi cung ứng toàn cầu (GVC) và khu vực vẫn còn hạn chế, mặc dù là một trong những nền kinh tế mở nhất thế giới (theo Ngân hàng Thế giới [WB] độ mở của Việt Nam cao gấp 1,5 lần Thái Lan và gấp 5 lần Trung Quốc). Mức độ tham gia của Việt Nam vào các GVC vẫn thấp hơn nhiều so với các nước cùng khối ASEAN. Số liệu của WB, năm 2018, Việt Nam chỉ tạo ra được 20,4 tỷ USD thông qua việc tham gia vào các GVC, xếp thứ 53 trong số 174 quốc gia. Con số này chưa bằng 1/4 của quốc gia tiếp theo trong khối ASEAN là Philippines với 84,8 tỷ USD (xếp thứ 34).
Đồng thời mức độ tham gia vào các công đoạn tinh vi phức tạp của Việt Nam vẫn còn thấp. Theo Báo cáo phát triển thế giới (WDR) năm 2020, mức độ tham gia của Việt Nam hiện nay đang ở cấp độ “chế biến chế tạo mức hạn chế” và cần tiến lên trong GVC để nâng cao năng suất.
Theo tính toán, GVC hiện chiếm 66% giao dịch thương mại, nhưng mức độ nội địa hóa của Việt Nam vẫn ở mức thấp, chỉ đạt 28% tổng kim ngạch thương mại, thấp hơn gần 2 lần so với Trung Quốc.
Không những vậy, Việt Nam tập trung quá mức vào một số thị trường, sản phẩm, DN như: 4 sản phẩm hàng đầu (dệt may, điện tử, hóa chất và kim loại) chiếm 2/3; 4 thị trường lớn nhất (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ) chiếm 60%; 4 tập đoàn hàng đầu (Samsung, Foxconn, Intel, Panasonic) chiếm 70% kim ngạch thương mại trong GVC.
Điều này cũng đồng nghĩa, 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam do các DN FDI thực hiện. Trong khi đó, khả năng các DN nội địa tham gia và được kết nối vào GVC còn hạn chế.
Năm 2020, ước tính cứ 1% tăng lên trong việc tham gia GVC sẽ làm tăng mức thu nhập bình quân đầu người hơn 1% (nhiều hơn 2 lần so với thương mại truyền thống). Do vậy, tăng cường sự tham gia của Việt Nam vào GVC là yếu tố quan trọng để thúc đẩy nhanh năng suất lao động và tăng trưởng kinh tế. Về trung và dài hạn, Việt Nam nên có những cải cách dựa trên sự kết hợp chặt chẽ giữa công – tư, chủ động thu hút các nhà đầu tư khi họ tìm kiếm cơ sở sản xuất mới ngoài Trung Quốc để đa dạng chuỗi cung ứng toàn cầu (GVC).
Hai nhân tố quan trọng cần ưu tiên là đào tạo lao động chất lượng cao và xây dựng hạ tầng kết nối. Trong đó tập trung phát triển các dự án hạ tầng Khu công nghiệp (KCN) chuyên sâu- KCN hỗ trợ đã và đang được đầu tư. Chính phủ đã phê duyệt đưa vào quy hoạch các KCN cả nước; thúc đẩy giáo dục – đào tạo sau phổ thông cao hơn, tạo ra lực lượng lao động có kỹ năng và trình độ cao, nếu muốn vượt khỏi mức độ lắp ráp sản phẩm.
Đặc biệt là tập trung phát triển các DN ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) quốc nội. Các cấp ngành cần phối hợp thực hiện đồng bộ và quyết liệt “Giải pháp thúc đẩy phát triển ngành CNHT” được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 06/8/2020.
Để thúc đẩy CNHT nội địa phát triển, cần giảm chi phí bốc xếp hàng hóa, lưu kho, vận chuyển; cải thiện thủ tục hành chính. Môi trường kinh doanh cần tiếp tục được cải thiện theo hướng minh bạch, rõ ràng, nhất quán, ổn định, dự đoán được, từ “tháo gỡ khó khăn” sang “tạo thuận lợi”.
Quá trình này cần có sự phối hợp chặt chẽ, chung tay của các bên liên quan như vai trò của Nhà nước, Chính phủ, các Bộ ngành và địa phương trong xác định ưu tiên chiến lược, tạo khung chính sách, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; nâng cao vai trò của các Hội, Hiệp hội như Hội CNHT Việt Nam (VASI), Hiệp hội DN ngành CNHT Hà Nội (HANSIBA) trong liên kết các DN. Để từ đó, các DN Việt Nam, trong đó có cộng đồng DN ngành CNHT có thể chủ động và sẵn sàng tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.
—
NGUYỄN VÂN
Phó Chủ tịch HIỆP HỘI DOANH NGHIỆP NGÀNH CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ HÀ NỘI (HANSIBA)
